شهرستان زابل با مساحت 15197کیلومتر مربع در شمال شرقی استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 213 کیلومتر است . این شهرستان دارای تعداد 6 مرکز شهری ، 5 بخش، 17 دهستان و 885 آبادی دارای سکنه است . جمعیت این شهرستان 375501 نفر است.
سرچشمه رودخانه و منتهی به ارتفاعات این شهرستان کوه خواجه و قلعه رستم است که در غرب زابل قرار دارد و رودخانه هیرمند و شیله از رودخانه های این شهرستان می باشد.
شهرستان زابل دارای اقلیم بیابانی گرم و خشک می باشد . میانگین بارش سالانه در این شهرستان 6/59 میلی متر و متوسط دمای آن در سال( 82) از 49 الی 9/5- درجه سانتی گراد در تغییر است .
شهرستان زابل در قدیم سیستان و نیمروز خوانده می شد. محلی که امروز زابل نامیده می شود پیش از آن زمینهایی باتپه هایی ازماسه های روان ورسوبات دریاییبود که قسمتی ازآن درمسیر رودخانه قرارداشت باکم شدن آب رودخانه بر وسعت خشکی های اطراف آن افزوده شد و با اتصال این منطقه به روستای حسین آباد، آبادی بزرگی تشکیل گردید. بعدها تاسیس پادگان نظامی براهمیت آن افزود. در سال 1314شمسی بر طبق تصویب نامه هیات وزیران ، آن آبادی را زابل نامیدند و در سال 1316 شمسی به مرکز سیستان تبدیل شد.
مردم شهرستان زابل به لهجه محلی تکلم می کنند و لهجه های زابل و بلوچی و... نیز رایج است . در این شهرستان 89/99 درصد جمعیت آن را مسلمانان شیعه، سنی تشکیل می دهند.
32 درصد از مردم این شهرستان بی سوادند، اما در سال تحصیلی83-1382 تعداد کل دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی شهرستان 95473 نفر بوده که 73/17 درصد از دانش آموزان استان را تشکیل می دهد. از کل دانش آموزان این شهرستان 85/51 درصد در مقطع ابتدائی ، 10/25 درصد درمقطع راهنمائی، 02/21 درصد در مقطع متوسطه و 37/12درصد در مقطع متوسطه در رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش مشغول به تحصیل می باشند .19/46درصد از کل دانش آموزان شهرستان زابل را دانش آموزان دختر تشکیل می دهند و سهم دانش آموزان مناطق روستائی نیز 85/51 درصد می باشد.
در سال تحصیلی 83-1382 در شهرستان زابل ، 10130دانشجودر حال تحصیل بوده که از این تعداد 70 در صد در دانشگاه دولتی و 30 درصد در دانشگاه آزاد و پیام نور مشغول به تحصیل بوده اند.
شهرستان زابل از لحاظ امکانات بهداشتی و درمانی در سال 1375 دارای 2 بیمارستان با 220تخت بوده که در سال 1382 تعداد بیمارستان به 3 و تعداد تخت بیمارستان نیز به 249 رسیده است.
از اماکن سیاحتی تاریخی و جاذبه های گردشگری می توان به آثار باستانی شهر سوخته، کوه خواجه ، دهانه غلامان ، قلعه مچی و آسیاب های بادی ، قلعه رستم ، کنسولگری قدیم انگلستان و قلعه سه کوهه نام برد.
همچنین پشتی و گلیم بافی ، قالی بافی ، توتن سازی ، تولید ابزارآلات موسیقی و سوزن دوزی نیز از صنایع دستی این شهرستان می باشد.
تا سال 1382بدلیل خشکسالی متوالی چند سال اخیر، از 474595 هکتار مرتع شهرستان زابل هیچ مقدار علوفه برداشت نشده است.
آب آشامیدنی شهرستان زابل از طریق رودخانه هیرمند در زمان بارندگی زیاد و سرریز سدهای کشور افغانستان با میزان آبدهی 388 لیتر در ثانیه تأمین می شود . حجم مخازن آب 30750 متر مکعب و طول آبرسانی 32000 متر و طول شبکه توزیع387000 متر با لوله های با قطر 700-75 میلی متر است . میزان آب قابل تأمین سرانه 186 لیتر و سرانه مصرفی آن 116لیتر در شبانه روز است.
باز هم از صنایع دستی زابل و استان سیستان و بلوچستان و این بار هنر سکه دوزی که این نوع از صنایع دستی انحصاری این استان است و در جای دیگر کشور کمتر به چشم میخورد و یا اصلاٌ نیست.
سکه دوزی به آینه دوزی ، دکمه دوزی نیز معروف و به گویش محلی سامان هم گفته می شود.
سکه دوزی با توجه به تنوع مواد اولیه و رنگارنگی پولکها و درخشش آینه های ریز و درشت طالبان زیادی دارد ، مصرف اصلی آن تزئین اطاقها ، مرکب تازه عروسان می باشد که به علت زیبایی ، کارشناسان صنایع دستی ، نوع کار را در طرحهای متنوع ارائه و آماده عرضه نمودند.
موطن اصلی سکه وزی در منطقه بلوچستان می باشد . اکنون طرحهای کوچک و بزرگ سکه دوزی در آپارتمانها و منازل مسکونی زینت بخش اطاقهای کوچک و بزرگ است
استان سیستان و بلوچستان همانگونه که از نامش پیداست از پیوست دو قوم سیستانی و بلوچ تشکیل گردیده است .
با توجه به اصالت صنایع دستی و آمیختگی آن با فرهنگ و سنت ها ، این هنر _ صنعت در هر منطقه نشأت گرفته از سنت ها ، گویش ها و آداب و رسوم همان منطقه است .
عمدتاً سوزن دوزی ، سکه دوزی ، سفال سازی ، گلیم بافی ، خورجین بافی ، جواهر سازی ، حصیر بافی ، خراطی ، قالیچه و پلاس بافی در شمار صنایع دستی موجود به حساب می آیند.
استان سیستان و بلوچستان همانگونه که از نامش پیداست از پیوست دو قوم سیستانی و بلوچ تشکیل گردیده است .
با توجه به اصالت صنایع دستی و آمیختگی آن با فرهنگ و سنت ها ، این هنر _ صنعت در هر منطقه نشأت گرفته از سنت ها ، گویش ها و آداب و رسوم همان منطقه است .
عمدتاً سوزن دوزی ، سکه دوزی ، سفال سازی ، گلیم بافی ، خورجین بافی ، جواهر سازی ، حصیر بافی ، خراطی ، قالیچه و پلاس بافی در شمار صنایع دستی موجود به حساب می آیند.
فرارسیدن بهار و فصل شکوفائی و طراوت و نوروز باستانی را به همراهان وبلاگ کشکول تبریک میگویم.
طبیعت نو میشود.چرا ما نو نشویم؟
وبلاگ کشکول شما را به سفر به زابل دعوت میکند.
بهار و ایام نوروز ،فصل و ایام خوبى است براى تماشاى همه دیدنى هاى سیستان و بلوچستان، از شمالش گرفته تا جنوب.
وقتى به دریاى عمان مى رسید ، مى توانید طولانى ترین غروب را در ساحل این دریا به تماشا بنشینید.
اگر به سمت زابل حرکت کردید علاوه بر سیر و سیاحت ،بازار زابل را هم گشتی بزنید و پس از خرید ارزان از این بازار، سراغ آتشکده کرکو را بگیرید( نترسید خیلى دور نیست).
در اوایل بهار هوا خوب و معتدل است، در نتیجه گرماى منطقه شما را اذیت نخواهد کرد. آتشکده کرکو یک آتشکده دوره ساسانى است و در روستاى کرکو از توابع شهرستان زابل قرار دارد. براساس مدارک موجود از زرتشتیان، این آتشکده داراى جایگاه ویژه اى است.
اما در همان حوالى در ۷۵ کیلومترى زابل بزرگ ترین شهر تاریخى و سفالى ایران قرار دارد که با نام شهر سوخته معرفى مى شود. گشت و گذار در شهر سوخته شما را به حال و هوایى مى برد که توصیف کردنى نیست. مراقب باشید زیر گام هایتان تکه هاى سفال هایى را مى یابید که متعلق به ۴۵۰۰ سال پیش است. لطفاً هوس سوغات آوردن این سفال ها را از سرتان بیرون کنید.
باز هم در ۴۴ کیلومترى زابل محوطه تاریخى دهانه غلامان قرار دارد. این شهر مربوط به دوره هخامنش است. مطمئن باشید آنقدر از این شهر عکس یادگارى خواهید گرفت که یک آلبوم پر خواهید کرد.
اگر تا پایان تعطیلات در این سرزمین افسانه اى و اسطوره اى ماندید منتظر مراسم سیزده بدر در این خطه بمانید.
در سیستان در ایام نوروز و سیزدهم فروردین به کوه خواجه و زیارت خواجه غلطان مى روند و به اجراى مراسم مذهبى و جشن و سرور مى پردازند. این مراسم به احتمال ملهم از عبادت مذهب مزدیستى بوده است که هنوز دو هفته بعد از نوروز اجرا مى شود.
سیستان که رفتید سوغات فراموش نکنید. سوزن دوزى و هنر طلاسازى در این دیار معروف است. بدون سوغات برنگردید.